التماس دعا

نیایش

التماس دعا درخواست دعای خیر از دیگران است. التماس دعا معمولاً از کسی که به مکان‌های زیارتی می‌رود یا عبادتی انجام می‌دهد، خواسته می‌شود. فقیهان شیعه بر اساس روایتی، التماس دعایِ عیادت‌کننده، از مریض را مستحب دانسته‌اند. همچنین سفارش شده که پس از کمک به فقیر، از او درخواست دعای خیر شود؛ زیرا دعای فقیر در حق کسی که به او کمک کرده، مستجاب است.

برخی فقیهان شیعه، درخواست دعای خیر از مؤمنان را نیز مستحب دانسته‌اند. طبق برخی روایات، خدا به موسی(ع) سفارش کرد با زبانی که گناه نکرده او را بخواند و پس از پرسش موسی درباره چگونگی آن، به او گفته شد با زبان غیر خودش دعا کند. اجابتِ درخواستِ کسی که التماس دعا گفته، واجب نیست.

عده‌ای از فقیهان بر اساس آیه ۹۷ سوره یوسف، التماس دعا را شامل درخواست آمرزش از خدا نیز دانسته‌اند؛ طبق این آیه، برادران یوسف(ع) پس از پشیمانی از انداختن یوسف در چاه، از پدرشان یعقوب(ع) درخواست کردند برایشان طلب آمرزش کند.

شیعیان در التماس دعا تفاوتی بین مرده و زنده نگذاشته و درخواست دعا از مردگان را هم جایز دانسته‌اند. در مقابل، وهابیان، طلب دعا از مردگان حتی از پیامبر(ص) را غیرجایز و بدعت شمرده‌اند. استدلال آنها این است که مردگان صدای زندگان را نمی‌شنوند و اینکه هیچ‌کدام از صحابه این کار را انجام نداده‌اند. عالمان شیعه معتقدند مردگان صدای زندگان را به اذن خدا می‌شنوند و صحابه پس از رحلت پیامبر(ص) از او طلب دعای خیر می‌کردند.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه التماس دعا داشتن.
  2. انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۵۲۸ و ۵۲۹.
  3. کلینی،‌ الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۳۱۶.
  4. برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۵؛ علوی گرگانی، المناظر الناضرة، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۶۴.
  5. حر عاملی، هدایة الامة، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۳.
  6. کاشف‌الغطاء، هدی المتقین، ۱۴۲۳ق، ص۸۵؛ صددی، مجموع الرسائل الفقهیه، ۱۴۳۴ق، ص۵۹۵.
  7. ابن فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۱۳۱.
  8. برای نمونه نگاه کنید به صددی، مجموع الرسائل الفقهیه، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۵۹۵.
  9. صددی، مجموع الرسائل الفقهیه، ۱۴۳۴ق، ص۵۹۵.
  10. سوره یوسف، آیه ۹۷.
  11. برای نمونه نگاه کنید به کاشف‌الغطاء، منهج الرشاد، ۱۳۷۹ش، ص۴۶.
  12. برای نمونه نگاه کنید به ابن عثیمین، فقه العبادات للعثیمین، ۱۴۳۱ق، ص۹۰؛ ابابطین، الرد علی البردة،‌ دار الآثار، ص۴۸.
  13. برای نمونه نگاه کنید به ابن عثیمین، فقه العبادات للعثیمین، ۱۴۳۱ق، ص۹۰؛ ابابطین، الرد علی البردة،‌ دار الآثار، ص۴۸.
  14. برای نمونه نگاه کنید به ابن عثیمین، مجموع فتاوی ورسائل محمد بن صالح العثیمین، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹؛ زینو، مجموعة رسائل التوجیهات الإسلامیة، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۷۵.
  15. برای نمونه نگاه کنید به سبحانی، الوهابیة، ٰ۱۴۲۶ق، ص۳۰۵–۳۰۷؛ کاشف‌الغطاء، منهج الرشاد، ۱۳۷۹ش، ص۴۶ و ص۵۵.
  16. برای نمونه نگاه کنید به سبحانی، الوهابیة، ۱۴۲۶ق، ص۳۰۵–۳۰۷.

منابع

  • ابابطین، عبدالله بن عبدالرحمن، الرد علی البردة، تحقیق ابوعبدالاعلی خالد محمد، بی‌جا،‌ دار الآثار، چاپ اول، بی‌تا.
  • ابن عثیمین، محمد بن صالح، فقه العبادات، اللجنة العلمیة فی مؤسسة الشیخ محمد بن صالح العثمین الخیریة، تاریخ انتشار در شامله: ۸ ذوالحجة ۱۴۳۱ق.
  • ابن عثیمین، محمد بن صالح، مجموع فتاوی ورسائل محمد بن صالح العثیمین، گردآوری فهد بن ناصر السلیمان،‌ دار الوطن،‌ دار الثریا، ۱۴۱۳ق.
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد، عدة الداعی و نجاح الساعی، به تحقیق و تصحیح احمد موحدی قمی،‌ دار الکتب الإسلامی، ۱۴۰۷ق.
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش.
  • حر عاملی، محمد بن حسن، ، تحقیق قسم الحدیث فی مجمع البحوث الاسلامیة، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۱۲ق.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، بی‌جا، دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ، ۱۳۹۰ش.
  • زینو، محمد بن جمیل، مجموعة رسائل التوجیهات الإسلامیة لإصلاح الفرد والمجتمع، ریاض،‌ دار الصمیعی للنشر والتوزیع، ۱۴۱۷ق.
  • سبحانی، جعفر، الوهابیة بین المبانی الفکریة والنتائج العملیة، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۶ق.
  • صددی، علی‌فاضل، مجموع الرسائل الفقهیة، قم، طلاب البحرین فی الحوزة العلمیة بمدینة قم المقدسة، ۱۴۳۴ق.
  • علوی گرگانی، محمدعلی، المناظر الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة (الطهارة)، قم، فقیه اهل بیت(ع)، ۱۳۹۵ش.
  • کاشف‌الغطاء، جعفر، ، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، ۱۳۷۹ش.
  • کاشف‌الغطاء، هادی، هدی المتقین الی شریعة سید المرسلین، نجف، مؤسسة کاشف الغطاء، ۱۴۲۳ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، ، به کوشش محمدحسین درایتی، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۷ش.
  • نجفی، محمدحسن، ، تحقیق عباس قوچانی، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.

پیوند به بیرون